Skip to main content

Bài 7-2: Từ điển (Dictionary)

I. Từ điển là gì?​

Từ điển trong Python là một cấu trúc dữ liệu dùng để lưu trữ các cặp khóa - giá trị (key-value).

  • Khóa là duy nhất, không trùng lặp.
  • Giá trị có thể trùng nhau.
  • Từ điển rất hữu ích để tra cứu dữ liệu theo khóa.

Cú pháp tạo từ điển:​

ten_tu_dien = {khoa1: giatri1, khoa2: giatri2, ...}

Ví dụ:​

sinh_vien = {
    "ten": "Nguyễn Văn A",
    "tuoi": 20,
    "lop": "12A1"
}

Video hướng dẫn: https://www.youtube.com/watch?v=daefaLgNkw0

II. Truy cập và thay đổi giá trị​

Truy cập giá trị theo khóa:​

print(sinh_vien["ten"])   # Nguyễn Văn A

Hoặc dùng phương thức get():​

print(sinh_vien.get("tuoi"))  # 20
print(sinh_vien.get("diem", "Không có"))  # Không có

Thay đổi giá trị:​

sinh_vien["tuoi"] = 21

Thêm cặp khóa - giá trị mới:​

sinh_vien["diem"] = 8.5

III. Một số phương thức phổ biến với từ điển​

Phương thứcChức năng
get(khoa)Trả về giá trị tương ứng với khóa (None nếu không tồn tại)
keys()Trả về danh sách tất cả các khóa
values()Trả về danh sách tất cả các giá trị
items()Trả về danh sách các cặp (khoa, giatri)
update(dict2)Cập nhật từ điển với các cặp khóa - giá trị từ dict2
pop(khoa)Xóa khóa và trả về giá trị tương ứng
popitem()Xóa và trả về cặp khóa - giá trị cuối cùng
clear()Xóa toàn bộ phần tử trong từ điển
copy()Tạo bản sao của từ điển

IV. Duyệt qua từ điển​

Duyệt theo khóa:​

for khoa in sinh_vien:
    print(khoa, ":", sinh_vien[khoa])

Duyệt theo cặp key-value:​

for k, v in sinh_vien.items():
    print(f"{k}: {v}")

V. Toán tử với từ điển​

Toán tửÝ nghĩaVí dụ
inKiểm tra sự tồn tại của khóa"ten" in sinh_vien => True
delXóa phần tử theo khóadel sinh_vien["tuoi"]

VI. Ví dụ thực hành​

Ví dụ 1: Tạo và in thông tin học sinh​

hoc_sinh = {
    "ho_ten": "Trần Thị B",
    "tuoi": 16,
    "lop": "11B",
    "diem_tb": 8.0
}

for k, v in hoc_sinh.items():
    print(f"{k}: {v}")

Ví dụ 2: Đếm số lần xuất hiện của các từ trong câu​

cau = "python python java c python java"
ds_tu = cau.split()
dem = {}

for tu in ds_tu:
    dem[tu] = dem.get(tu, 0) + 1

print(dem)
# Kết quả: {'python': 3, 'java': 2, 'c': 1}

VII. Bài tập luyện tập​

  1. Tạo từ điển chứa thông tin một quyển sách: tên sách, tác giả, năm xuất bản. In ra từng thông tin.
  2. Nhập danh sách điểm của học sinh (dưới dạng từ điển: tên → điểm), in danh sách học sinh có điểm trên 8.
  3. Viết chương trình đếm số lần xuất hiện của các chữ cái trong một chuỗi.
  4. Viết chương trình chuyển 2 danh sách ["a", "b", "c"] và [1, 2, 3] thành từ điển: { "a": 1, "b": 2, "c": 3 }.
  5. Viết chương trình cho phép người dùng nhập vào tên và số điện thoại, lưu vào từ điển. Cho phép tra cứu theo tên.